• ABD’de Stanford ve Berkeley Üniversitesi araştırmacıları, yapay zeka sohbet botu ChatGPT'nin giderek "aptallaştığını" ileri sürdü. Henüz hakem onayına sunulmayan araştırma makalesinde birkaç aylık süre içinde hem GPT-3,5 hem de GPT-4'ün "davranışlarını" önemli ölçüde değiştirdiği ifade edildi.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">İddia: Independent Türkçe'nin <a fr-original-style="" href="https://www.indyturk.com/node/651491/bi%CC%87li%CC%87m/abdli-ara%C5%9Ft%C4%B1rmac%C4%B1lar-chatgpt-giderek-aptalla%C5%9F%C4%B1yor" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">haberine</a> göre; araştırmacılar birçok kullanıcının da bu durumdan şikayetçi olduğunu söylüyor. Hatta bazı kullanıcılar sohbet botunun kasten değiştirildiği düşüncesinde.</li></ul>

Aposto Gündem

<h3 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Pratikler, motivasyonlar ve ilham üzerinden içine ve dünyaya bakan&nbsp;İçimdeki Dünya,&nbsp;son sayısında şefkat üzerine düşünüyor.</h3><hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Şefkatten öz-şefkate...Berkeley Üniversitesi’nde anlamlı bir yaşam için bilim bazlı içgörüler&nbsp;temasıyla yayımlanan Greater Good Magazine’de yer alan açıklamaya göreyse, şefkat kelimenin tam anlamıyla “birlikte acı çekmek” anlamına geliyor. Duygu araştırmacıları arasında, bir başkasının ıstırabıyla yüzleştiğinizde ve bu ıstırabı dindirmek için motive hissettiğinizde ortaya çıkan duygu olarak tanımlanır. Burada şefkatin empati veya fedakârlık ile aynı şey olmadığının özellikle altı çizilmiş.Budist geleneğin klasik öğretilerinde ise şefkat, “acı karşısında titreyen kalp” olarak tanımlanıyor. Şefkatin cesaretinin soğukkanlılıktan geldiği söyleniyor. Acıyı gördüğümüzde şefkat hissettiğimiz için, acıya kendimizi açabilmek için soğukkanlılığa, sakinliğe ihtiyacımız olduğu belirtiliyor.Bu noktada şefkat konusunda dünyaca ünlü bir merkezi olan (<a fr-original-style="" href="https://link.apos.to/c/h8dOe0s8gcgM?c=Wfog0PPvW8wEb2P5Kffc3&sub=62b033905d379200061d8935&s=web" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Center for Compassion and Altruism Research and Education</a>)&nbsp;Stanford Üniversitesi’ne de bir bakmak iyi bir fikir olabilir.Şefkat, İngilizceye, Latince acı çekmek anlamına gelen Latince “passio” kökünden geliyor ve Latince birlikte anlamına gelen “com” önekiyle eşleşiyor. Yani gerçekten de “birlikte acı çekmek”. Şefkat kavramı ve onun ıstırapla bağlantısının derin felsefi ve dinî köklere sahip olduğu belirtiliyor. Dediğim gibi, farklı konseptler için farklı açıklamalar mümkün, ancak ortak hissiyat şu, şefkat bir diğerinin ıstırabını görmek, onun bu ıstıraptan özgürleşmesini dilemek, bu acıya karşı "bir" hissetmek.<p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/i/sefkatin-kollarinda" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(239, 254, 117) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Devamını oku</a><p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#effe75" color="#090909" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#effe75 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/n/icimdeki-dunya" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(239, 254, 117) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Abone ol</a>

Editörün Seçkisi

Dalai Lama, “Şefkat, bir şeyin acı karşısında özgür olmasını isteme durumudur... Bunu önce kendiniz için isteyin; bu tutku daha sonra başkalarına da kucak açacaktır, hem de daha gelişmiş bir şekilde”&nbsp;demektedir (Christopher K. Germer’in Öz-şefkatli Farkındalık kitabından alıntılanmıştır.)Şimdi bu cümleyi bir kez daha okumanızı rica ediyorum. Zira iyi biliyorum ki, insanın kafasında,&nbsp;acı ne, neyin özgürlüğü gibi sorular uçuşabiliyor. Tekrar okuduysanız hemen bir de katmanlara ayırarak bakalım.Geçtiğimiz yıl yayımlanan bir sayıda, “<a fr-original-style="" href="https://aposto.com/s/gonul-yanginlari" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Gönül Yangınları</a>” başlıklı yazımda, acı kavramından detaylı olarak bahsetmiştim. Şimdi yine kısaca ziyaret etmemiz gerekirse, hayatta acılar var, örneğin hastalık, yaşlılık, ölüm... Ya da herkesin bireysel olarak acı duymasını sağlayan münferit olaylar. İşte aslında şefkat, bir şeyin (hissedebilen bir varlığın), bu acılardan özgürleşebilmesini yani acılar karşısında ferah olabilmesini dilemek diyor Dalai Lama.Dünya literatüründe şefkat için birden fazla ekol, birden fazla anlam yaratılmış aslında. Yani dinî bir yerden bakarsanız başka, akademik açıdan bakarsanız başka tanımlamalarla karşılaşmak mümkün.&nbsp;Berkeley Üniversitesi’nde anlamlı bir yaşam için bilim bazlı içgörüler&nbsp;temasıyla yayımlanan Greater Good Magazine’de yer alan açıklamaya göreyse, şefkat kelimenin tam anlamıyla “birlikte acı çekmek” anlamına geliyor. Duygu araştırmacıları arasında, bir başkasının ıstırabıyla yüzleştiğinizde ve bu ıstırabı dindirmek için motive hissettiğinizde ortaya çıkan duygu olarak tanımlanır. Burada şefkatin empati veya fedakârlık ile aynı şey olmadığının özellikle altı çizilmiş.Budist geleneğin klasik öğretilerinde ise şefkat, “acı karşısında titreyen kalp” olarak tanımlanıyor. Şefkatin cesaretinin soğukkanlılıktan geldiği söyleniyor. Acıyı gördüğümüzde şefkat hissettiğimiz için, acıya kendimizi açabilmek için soğukkanlılığa, sakinliğe ihtiyacımız olduğu belirtiliyor.Bu noktada şefkat konusunda dünyaca ünlü bir merkezi olan (<a fr-original-style="" href="http://ccare.stanford.edu/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">The Center for Compassion and Altruism Research and Education</a>)&nbsp;Stanford Üniversitesi’ne de bir bakmak iyi bir fikir olabilir.Şefkat, İngilizceye, Latince acı çekmek anlamına gelen Latince “passio” kökünden geliyor ve Latince birlikte anlamına gelen “com” önekiyle eşleşiyor. Yani gerçekten de “birlikte acı çekmek”. Şefkat kavramı ve onun ıstırapla bağlantısının derin felsefi ve dinî köklere sahip olduğu belirtiliyor. Dediğim gibi, farklı konseptler için farklı açıklamalar mümkün, ancak ortak hissiyat şu, şefkat bir diğerinin ıstırabını görmek, onun bu ıstıraptan özgürleşmesini dilemek, bu acıya karşı "bir" hissetmek.Öz-şefkat ise bu açıklamalardan yola çıkarak görebileceğimiz üzere, bu hissiyatı kendimize karşı da oluşturmak. Yani kendi ıstırabımızı “görebilmek”, buna karşı açık olabilmek. Öz-şefkat pozitif psikoloji literatürüne Dr. Kristin Neff tarafından tanıtılmıştır ve kendisinin deyimiyle, kendimize karşı sahip olabileceğimiz olumlu bir tutumdur.Kristin Neff’e göre öz-şefkatin 3 unsuru var. Bunlar, öz nezaket, ortak insanlık hissiyatı ve bilinçli farkındalıktır (bizim Mindfulness&nbsp;olarak bildiğimiz kavram). Neff, “Öz-şefkat zor bir zaman geçirdiğinizde, başarısız olduğunuzda veya kendinizde hoşlanmadığınız bir şeyi fark ettiğinizde, kendinize iyi bir arkadaşınızla yapacağınız destekleyici ve anlayışlı şekilde yanıt vermeyi içerir.” diyor. Acınızı görmezden gelmek yerine, durup kendinize sormak: “Bu şu anda gerçekten zor… Bu anda kendimi nasıl rahatlatabilir ve bakabilirim? Kendime karşı nasıl daha nazik olabilirim?"İşte kendimize tüm bu soruları sorabilmek ve belki her şeyden önemlisi, içinde bulunduğumuz acı verici deneyime karşı “direnç” göstermeyi bırakabilmek öz-şefkatin başlangıcı. Acımıza, bize iyi hissettirmeyen şeye karşı merakla yaklaşmak, ne var burada diyebilmek. Çünkü direnç varsa, acı deneyim, bir ıstıraba dönüşüyor. Öz-şefkat, ne değildir&nbsp;derseniz, diyebileceğimiz ilk şey şu ki, öz-şefkat sürekli bir iyi hissetme hâli değildir. Dolayısıyla, kendinize karşı nazik olurken, kendinizi sarmalarken, sadece “iyi hissetme” hâline odaklanmayın. Kendimizi nezaketin kollarına bırakmak, kendimize öz-şefkatle yaklaşmak, öncelikle bir kabul hâli. Kendimizi olduğumuz hâlimizle kabul etme, kendimize sarılma. Sonrasında ne hissediyorsak, acı veya tatlı, o hislerimize izin verebilmek.Kabul etmeliyim ki öz-şefkat denen nane hiç kolay değil. Ama her şey öncelikle bir merakla başlıyor. Bu merakı kendinize göstermeye gönüllüyseniz, yolun yarısından fazlası tamam demektir.

İçimdeki Dünya

Nezaketin kollarında

Şefkatten öz-şefkate...

ABD Ulusal Bilimler Akademisi’ne göre fotovoltaik sistemlerin fiyatlarındaki keskin düşüş, Çin’de güneş enerjisinin kömüre rakip olmasını sağladı. Fotovoltaik sistemler, güneş panelleri üzerine düşen güneş ışığını elektrik enerjisine dönüştürüyor. Çin’de yayınlanan son rapora göre 2050 yılına kadar ülkenin enerji ihtiyacının neredeyse yarısı güneş enerjisinden karşılanabilecek.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Neden önemli?</li></ul>Çin hükümeti, ülkenin hava ve su kirliliği sorunlarıyla mücadele etmesini ve sosyo-ekonomik istikrarsızlık risklerini azaltmasını sağladığı için yenilenebilir enerjiye yatırım yapmaya öncelik veriyor. Pew Research’in yaptığı araştırma sonuçlarına göre Çin’deki katılımcıların yüzde 73’ü su, yüzde 70’iyse hava kirliliğinden<a fr-original-style="" href="https://www.pewresearch.org/global/2016/10/05/1-chinese-views-on-the-economy-and-domestic-challenges/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;endişeli</a>. Bununla birlikte, yenilenebilir enerji piyasasının toplam geliri son beş senede ortalama yüzde 8,9 artışla 692 milyar dolar seviyesine<a fr-original-style="" href="https://www.google.com/search?q=renewable+energy+market+size&rlz=1C1EJFC_enTR914TR914&oq=renewable+energy+market+size+&aqs=chrome..69i57j0i19l5j0i19i22i30l4.8557j0j4&sourceid=chrome&ie=UTF-8" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;ulaştı</a>. Kısacası, yenilenebilir enerjiye olan talep ve arz artış gösteriyor ve bu yüzden Çin gibi gelişmekte olan piyasalar yatırım yapmaya devam ediyor.Ayrıca jeopolitik nedenleri gözden kaçırmamak gerekiyor. Yenilenebilir enerjiye yapılacak her yatırım Çin’in enerji bağımsızlığı açısından büyük bir fırsat oluşturuyor. Petrol üretimi ve sevkiyatı özellikle Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da sekteye uğrayabiliyor ve bu durum enerji piyasasında istikrarsızlık yaratıyor. Nitekim, 2015 yılında Çin hükümeti enerji ticaret yollarındaki sevkiyatı güvence altına alma gerekçesi ile ilk denizaşırı askeri üssünü Aden Körfezi’nin batısına yani Cibuti’ye<a fr-original-style="" href="https://www.eastasiaforum.org/2020/05/16/chinas-djibouti-naval-base-increasing-its-power/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;kurdu</a>. Enerji bağımsızlığını kazandığı takdirde Çin’in askeri misyonu için daha zayıf bir meşruiyeti olacak.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fırsatlar ve maliyetler neler?</li></ul>RAND Corporation araştırmasına göre 2012 yılında Çin sadece hava kirliliğinden dolayı iş gücü verimliliğinden 535 milyar dolar kaybetti. Berkeley Üniversitesi’ne göre hava kirliliği yılda 1,6 milyon dolaylı ölüme yol açıyor. Unutmamak gerekir ki Çin, dünyadaki en büyük yenilenebilir enerji üreticisi ve yakın gelecekte bu pozisyonunu Bir Kuşak Bir Yol projesindeki politik ve ekonomik gücünü artırmak için kullanabilir. Birleşmiş Milletler’in istatistiklerine göre Çin’in yenilenebilir enerji ürünlerinin toplam ticaret hacmi 2007’de 139,4 milyar dolarken, bu sayı 2017’de<a fr-original-style="" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0960148120310569#:~:text=According%20to%20UN%20comtrade%20statistics,by%20%2462.261%20billion%20or%2045.51%25." style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;202 milyar dolara</a> ulaştı. Öte yandan Çin’in güneş enerjisini ürettiği kuzeybatı bölgesi ile yerleşimin yoğun olduğu güneydoğu bölgesi arasındaki binlerce kilometre elektrik hattının inşası güvenlik ve istikrar açısından sorun yaratıyor. Bu zorlu mühendislik problemini nasıl çözeceği konusunda büyük soru işaretleri var.&nbsp;

Kırılım Çağı

Çin, Yenilenebilir Enerjinin Kömürün Yerini Alması İçin Tüm Hızıyla Çalışıyor

Çin’in Güneş Enerjisi Kömürle Rekabet Edebilir

Climax Foods Berkeley Üniversitesi’ndeki yıllarını veri analiz yöntemiyle hayvansal proteinlerin bitki tabanlı proteinler tarafından değiştirilmesine adayan Oliver Zhan, Impossible Foods baş veri analistiyle kesişen yolu sonrası gıda sektörüne yenilikçi ilk adımını atmıştı. Climax Foods’u kuran ikili, birçok yatırımcının katıldığı fonlama turunda 7,5 milyon dolar toplamayı başardı. Gıda sektörünün devrimsel dönüşümüne özellikle dikkat çeken şirket, peynir endüstrisine bitki tabanlı bir üretici olarak girmeyi <a target="_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://link.apostonews.com/click?uri=aHR0cHM6Ly9saW5rLmFwb3N0b25ld3MuY29tL2NsaWNrP3N0b3J5PTVmNGY3OTk1ODExZTczMDAwNzVjNGM5OCZ1c2VyPTVmMTJmNWM0MTM5MzllMDAwODlkZGMxOCZhdXRob3I9NWVmOTExNjhjN2JkMzAwMDA3N2QyZTBlJnVybD1odHRwcyUyNTNBJTI1MkYlMjUyRnRlY2hjcnVuY2guY29tJTI1MkYyMDIwJTI1MkYwOSUyNTJGMDElMjUyRmZvdW5kZWQtYnktYW4taW1wb3NzaWJsZS1mb29kcy1hbmQtZ29vZ2xlLWRhdGEtc2NpZW50aXN0LWNsaW1heC1mb29kcy1yYWlzZXMtNy01LW1pbGxpb24tdG8tdGFja2xlLXRoZS1jaGVlc2llc3QtbWFya2V0JTI1MkY="">hedefliyor</a>.&nbsp;

Berkeley Üniversitesi ile ilgili hikayeler